Wolną Polskę mieli w sercu
2018-03-01 08:55:22(ost. akt: 2018-03-01 09:07:45)
fot. 01 — Byłem po prostu żołnierzem, walczyłem o wolną, niepodległą i sprawiedliwą Polskę — mówi Józef Rusak. W ubiegłym roku został awansowany do stopnia majora
Przez lata słyszeli, że są bandytami, zaplutymi karłami reakcji. Dlatego prędzej spodziewali się śmierci niż honorów jeszcze za życia. 1 marca obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych, którzy po wojnie nie złożyli broni.
Kiedy 19 stycznia 1945 roku komendant główny Armii Krajowej gen. Leopold Okulicki, ps. Niedźwiadek, wydał rozkaz o rozwiązaniu organizacji, nie wszyscy złożyli broń. Wobec represji Sowietów i ówczesnych władz komunistycznych część żołnierzy AK walczyła dalej, tworząc legendę żołnierzy niezłomnych, zwanych też żołnierzami wyklętymi. Powstały nowe organizacje konspiracyjne m.in.: Ruch Oporu Armii Krajowej, Zrzeszenie "Wolność i Niezawisłość" czy Narodowe Zjednoczenie Wojskowe, które kontynuowały walkę także na Warmii i Mazurach.
Był to nie tylko legendarny mjr Zygmunt Szendzielarz, ps. Łupaszka, i jego szwadrony V Brygady Wileńskiej AK, które w drodze na Pomorze przedzierały się przez Warmię i Mazury. Działały tu, jak wynika z wydanego przez IPN „Atlasu Polskiego podziemia niepodległościowego”, obejmującego lata 1944-1956, też oddziały innych organizacji podziemnych.
Żołnierzy wyklęci, to żołnierze drugiej konspiracji, którzy walczyli z komunistami.
Józef Rusak, ps. Belina, który dziś mieszka w Lidzbarku Warmińskim był w oddziale „Kmicica”. Ocalał cudem. Dostał polecenie pójścia z rozkazem do Wilna. Kiedy wrócił z meldunkiem, spotkał kilku partyzantów, w tym „Łupaszkę”. Od nich dowiedział się, co się stało z „Kmicicem” i jego ludźmi.
— I już zostałem z „Łupaszką” — wspomina 97-letni dziś weteran. — Mnie wtedy też by Ruskie rozstrzelali. Tak jak tamtych 80 naszych żołnierzy...
Józef Rusak, ps. Belina, który dziś mieszka w Lidzbarku Warmińskim był w oddziale „Kmicica”. Ocalał cudem. Dostał polecenie pójścia z rozkazem do Wilna. Kiedy wrócił z meldunkiem, spotkał kilku partyzantów, w tym „Łupaszkę”. Od nich dowiedział się, co się stało z „Kmicicem” i jego ludźmi.
— I już zostałem z „Łupaszką” — wspomina 97-letni dziś weteran. — Mnie wtedy też by Ruskie rozstrzelali. Tak jak tamtych 80 naszych żołnierzy...
Z legendarną „Inką”, sanitariuszką z V Wileńskiej Brygady AK, spotkał się dwa razy w Olsztynie. Było to wiosną 1946 roku. Dziewczyna przyjechała po zaopatrzenie medyczne dla oddziału. Nocowała u „Beliny”, który pomagał jej w zdobyciu lekarstw dla oddziału.
Na słowo "bohater" kpt. Józef Rusak, kręci głową. Jak inni weterani odsuwa to słowo od siebie.
Na słowo "bohater" kpt. Józef Rusak, kręci głową. Jak inni weterani odsuwa to słowo od siebie.
— Byłem po prostu żołnierzem, walczyłem o wolną, niepodległą i sprawiedliwą Polskę — mówi kpt. Rusak. — A bohaterem to może tylko wtedy, jak mnie aresztowali. Ktoś mnie wydał. Było ciężko, męczyli, ale nie dałem się złamać ubekom. Nie poszedłem na współpracę. I tego jestem bardzo dumny.
Ale władza nie zostawiła go w spokoju. Nie wypuściła. Rusak, jak wielu żołnierzy niepodległościowego podziemia, za to, że przelewał krew za wolną Polskę, przesiedział trzy lata w więzieniu.
Ale władza nie zostawiła go w spokoju. Nie wypuściła. Rusak, jak wielu żołnierzy niepodległościowego podziemia, za to, że przelewał krew za wolną Polskę, przesiedział trzy lata w więzieniu.
— Za to, że byłem z Kresów i u „Łupaszki”. Innych zarzutów nie było. „Łupaszka” mówił nam, że będzie trzecia wojna światowa, że Zachód nie popuści, nie odda Polski pod komunizm. Dlatego walczył, nie złożył broni. A widzi pan, całkiem inaczej wyszło. Przez te wszystkie lata straciłem nadzieję, że jeszcze doczekam wolnej Polski. A wyszło znowu coś innego — mówi.
Dokładnie nie wiadomo, ilu żołnierzy było w konspiracji antykomunistycznej. Niektórzy liczą, że w kraju to mogła być rzesza licząca nawet 130-180 tys. ludzi związanych z podziemiem. A tu chodzi nie tylko o tych, którzy walczyli z bronią w ręku przeciwko komunistom, ale także tych, którzy stanowili dla nich zaplecze, pomagali żołnierzom. Trudno też o dokładną liczbę żołnierzy walczących na Warmii i Mazurach.
Dlaczego zwą ich żołnierzami wyklętymi?
— Wyklęci czy niezłomni. Wokół tego toczy się dziś dyskusja — mówi dr Waldemar Brenda, naczelnik olsztyńskiej delegatury IPN. — Historyk użyłby określenia żołnierze konspiracji antykomunistycznej albo niepodległościowej po 1944 roku. Natomiast pojęcie żołnierze wyklęci jest pojęciem emocjonalnym, budującym piękną legendę tego procesu walki o niepodległość po wojnie. Powstało na początku lat 90. Pokazuje dramat tych ludzi. Żołnierzy, których władza komunistyczna chciała zabić, wsadzić do więzienia i sprawić, żeby ludzie myśleli o nich jak o bandytach.
— Wyklęci czy niezłomni. Wokół tego toczy się dziś dyskusja — mówi dr Waldemar Brenda, naczelnik olsztyńskiej delegatury IPN. — Historyk użyłby określenia żołnierze konspiracji antykomunistycznej albo niepodległościowej po 1944 roku. Natomiast pojęcie żołnierze wyklęci jest pojęciem emocjonalnym, budującym piękną legendę tego procesu walki o niepodległość po wojnie. Powstało na początku lat 90. Pokazuje dramat tych ludzi. Żołnierzy, których władza komunistyczna chciała zabić, wsadzić do więzienia i sprawić, żeby ludzie myśleli o nich jak o bandytach.
1 marca — delegacja 9 Warmińskiego Pułku Rozpoznawczego w Lidzbarku Warmińskim oraz lidzbarskiego oddziału Polskiego Związku Żołnierzy Armii Krajowej złoży kwiaty i zapali znicze pod pomnikiem "Inki" Danuty Siedzikówny, sanitariuszki z V Wileńskiej Brygady AK w Miłomłynie.
AM, lub
AM, lub
Czytaj e-wydanie 
">kliknij
Problem z założeniem profilu? Potrzebujesz porady, jak napisać tekst? Napisz do mnie. Pomogę: Igor Hrywna
Pochwal się tym, co robisz. Pochwal innych. Napisz, co Cię denerwuje. Po prostu stwórz swoją stronę na naszym serwisie. To bardzo proste. Swoją stronę założysz klikając " Tutaj ". Szczegółowe informacje o tym czym jest profil i jak go stworzyć: Podziel się informacją:
Problem z założeniem profilu? Potrzebujesz porady, jak napisać tekst? Napisz do mnie. Pomogę: Igor Hrywna
Komentarze (9) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Komentarze dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się.
Zacznij od: najciekawszych najstarszych najnowszych
Zaloguj się lub wejdź przez
-
-
-
-
-
Pokaż wszystkie komentarze (9)C#@12yt #2451268 | 94.254.*.* 1 mar 2018 13:14
Ciekawe jest to czy ten pan wie coś o tym co działo się pod Hajnówką gdy palono wsie i rozstrzeliwano cywilnych ludzi - mieszkańców wiosek tylko za to że byli innej wiary . Może wie coś na temat zamordowania kilkudziesięciu furmanów ? Jeśli był u Łupaszki to musiał przynajmniej słyszeć o tym bo to oddział podległy Łupaszce to zrobił. W jakim oddziale był ten Pan ? Jaki jest jego stosunek do tych zbrodni ? To by było ciekawe a nie ogólnikowa notatka - odwalenie dziennikarskiej roboty.
Ocena komentarza: warty uwagi (7) odpowiedz na ten komentarz
toja #2451276 | 195.136.*.* 1 mar 2018 13:20
a ile usuniętych ludzi ma na sumieniu?
Ocena komentarza: warty uwagi (5) odpowiedz na ten komentarz
gosc45 #2451611 | 195.136.*.* 1 mar 2018 20:16
A czy wy wiecie ile sowieci mieli na sumieniu pomordowanych Polaków (w tym cywilów) po 1945r ?! Proporcje 1:100 ? Nie przypadkiem żołnierzy niezłomnych uhonorowano dniem świeta państwowego ! Wpadliśmy z jednej okupacji hitlerowskiej po druga komunistyczną aż do 1989r, a potem postkomunizm SLD,PO,Nowoczesna ,Ruch Palikota itd.
Ocena komentarza: warty uwagi (5) odpowiedz na ten komentarz pokaż odpowiedzi (2)
C#@12yt #2452418 | 94.254.*.* 2 mar 2018 14:53
Do "gosc45". Tłumaczenie z tych " A u was murzynów biją ". Że sowieci mordowali to i "niezłomni" musieli ? Oddzielić bandytów od rzeczywistych bojowników o wolność Polski a nie tak wszystkich do jednego worka i czcić nawet bandziorów bo przecież nie zaprzeczysz że i tacy byli. Nie zaprzecza temu nawet IPN o oczywistym "niepolitycznym" kierunku działania.
Ocena komentarza: poniżej poziomu (-2) odpowiedz na ten komentarz
gosc45 #2453063 | 195.136.*.* 3 mar 2018 07:51
Niezłomnych żołnierzy było kilkanaście tyciecy, wśród nich znalazło się może dwóch, trzech ( Józefa Kurasia ps. „Ogień”, "Romuald Rajs ps. „Bury”) którzy mają krew niewinnych na rękach. TO co mamy obchodzić pt "DZIEŃ ZoŁnierzy Wyklętych bez Ognia i Burego "? Powtórzę raz jeszcze to sowieci PIERWSI zaatakowali, to Rosjanie wybijali Polaków w NIEPORÓWNYWALNEJ j skali co my ich !
Ocena komentarza: warty uwagi (7) odpowiedz na ten komentarz