Włóczęgostwo fotograficzne Marioli Karpowicz cz.5. Kościół w Kraszewie

Kraszewo... tysiące razy przejeżdżamy przez tę wieś jadąc do i z Olsztyna... mało kto się zatrzymuje... Ja się zatrzymałam, aby sfotografować kościół parafialny p.w. św. Elżbiety.
Sama wieś otrzymała akt lokacyjny z rąk biskupa Jana Stryprocka w roku 1359. Wiadomo jednakże jest, że istniała już wcześniej, jak i istniał też kościół, skoro wzmiankowany był miejscowy proboszcz w roku 1345. Kościół niestety w roku 1651 został spalony, a następnie odbudowany, a w 1718 roku powiększony ku wschodowi przez dobudowę prezbiterium. W 1858 roku rozebrano drewnianą wieżę, a dwa lata później przedłużono kościół ku zachodowi, wznosząc neogotycką wieżę.
Ten gotycki kościół utracił, wskutek wielokrotnych przebudów, swój pierwotny charakter i oszpecony został niezgodną z jego charakterem wieżą. Malowniczo prezentuje się jedynie od wschodu dzięki wielobocznemu, bogato rozczłonkowanemu prezbiterium, w którym występuje rząd odcinkowo zamkniętych okien oraz wnęk, w których znajdowały się kiedyś późnobarokowe rzeźby z XVIII wieku przeniesione obecnie do wnętrza kościoła. Czytając wcześniej opracowanie Tadeusza Chrzanowskiego, pobiegłam w kierunku prezbiterium, aby je zobaczyć i wydałam jęk rozczarowania, że ich tam nie ma. Po rozmowie z kościelnym dowiedziałam się, że ze względów bezpieczeństwa i ochrony jest im tam lepiej. Pozostały więc jedynie puste wnęki... jakieś smutne...
Na dachu nawy znajduje się wieżyczka na sygnaturkę, wieńczona iglicą. Również wieżę wieńczy zbliżony do iglicy hełm ostrosłupowy.
Wewnątrz w nawie znajduje się strop z 1861 roku, a wieloboczne zamknięte prezbiterium nakryte jest sklepieniem kolebkowym z lunetami. W prezbiterium znajduje się polichromia ścienna wykonana w roku 1726 przez Macieja Mejera. Na sklepieniu widnieje scena koronacji N.P. Maryi. Ołtarz główny rokokowo - klasycystyczny, podobnie jak boczne wykonany był zapewne przez Chrystiana Bernarda Schultza około 1800 roku. Znajdują się na nim rzeźby personifikujące Wiarę i Nadzieję oraz obrazy z II połowy XIX wieku.
W polu środkowym widzimy św. Elżbietę, zaś w górnej kondygnacji Chrystusa.
W ołtarzach bocznych widnieją obrazy późniejsze: lewy z roku 1887 - wyobrażenie św. Rocha, prawy zaś z roku 1875 - wyobrażenie N.P.Maryi Niepokalanie Poczętej.
Ambona skromna, klasycystyczna, zwieńczona figurą Mojżesza z tablicami przykazań.
Chór muzyczny, późnobarokowy z około połowy XVIII wieku. Na parapecie przepiękne malowane postaci Jezusa i N.P Maryi, czterech Ojców Kościoła oraz św. św. Piotra i Pawła. Z tego samego czasu pochodzi prospekt organowy, który kiedyś zwieńczony był krucyfiksem. Sam krucyfiks znalazł obecnie inne miejsce - jest przy wejściu po lewej stronie kościoła.
Największą obok ołtarza ozdobą są figury, zabrane z zewnętrznego prezbiterium i dumnie stojące, chociaż właściwie wiszące, po obu stronach kościoła... Matka Boska Niepokalanie Poczęta, Święty Roch, czyli patron lekarzy, aptekarzy, szpitali, który również jest patronem chroniącym od zarazy, Święty Mikołaj, czyli patron m. in. dzieci, marynarzy, pielgrzymów i podróżnych, Święty Jakub?, czyli patron m.in. pielgrzymów, żebraków, robotników oraz po lewej stronie kościoła ukrzyżowany Chrystus z Matką Boską Bolejąca oraz dwoma Rzymianami...
Byłam pod wielkim wrażeniem tego kościoła, może nieatrakcyjnego architektonicznie, ale za to dość dobrze utrzymanego, a przede wszystkim skrywającego wspaniałe zabytki sztuki snycerskiej.
Warto tam zajechać i popatrzeć...

Mariola Adela Karpowicz

[i]Źródło: Tadeusz Chrzanowski "Przewodnik po zabytkowych kościołach północnej Warmii"